Bretons

Wie "bretonse muziek" (of liever: music bretonne/breton music) intypt op youtube, zal veel (vaak ook zeer slecht opgenomen) onzin aantreffen. Bijzonder weinig zal bovendien ook daadwerkelijk in de Bretonse taal zijn. Na lang zoeken heb ik toch wat gevonden. Het eerste is een live optreden van de Bretonse folkgroep Tri Yann ("de" Drie Jan"nen"). Zoals te is dit idd erg folkore. Wel echter folkore van hoge kwaliteit. Tri Yann bestaat al erg lang (dat is ze wel aan te zien ook! hahahaha!) en heeft de interesse voor Bretonse muziek, cultuur en taal gebracht naar geheel Frankrijk en zelfs daarbuiten. Daar komt bij dat ze niet enkel "doedelzakkeren" (een instrument dat nota bene in z'n geheel niet uit Bretagne afkomstig is!), maar ook in het Bretons zingen, soms zelfs op de traditionele manier (video 2, 3 en 4). Dit is echter een optreden en bij zulke grote optredens hoort nu eenmaal veel poespas. Voor de duidelijkheid:

-kilt & doedelzak: niet traditioneel (import uit Alba, beter bekend onder de naam Schotland)
-het dansen van de 2 jongens en meisjes: wél traditioneel (let op dat springen van de jongens! Die meiden hebben sterke armspieren nodig! ;)
-het lied zelf: wel traditioneel en een mooie tekst (zie onder)

Fransoisig - Tri Yann


Tekst
Nozvezh kentañ ma eured me'm oa komadaman
Evit servijan ar Roue, red eo bezhañ kontan.
Evit servijan ar Roue, red eo obeisso,
Met ma dousig Fransisa 'chom d'ar gêr o ouelo.
"Tevet, tevet, Fransoizig, tevet na ouelit ket,
A-benn un daou pe un tri bloaz me 'deuï c'hoazh d'ho kwelet!"

Paseet an daou an tri bloaz, ar berved 'zo ivez,
Nag ar vartolod yaouank ne zeu tamm da vale.
Ar plac'hig a oa yaouank hag a gave hir he amzer,
'Doa lakaet e-barzh (h)e sonj da zimeziñ 'darre.
Na pa oa tud an eured diouzh an taol o koanio,
N'em gavas ur martolod 'ban ti a c'houl' lojo:
"Bonjour d'oc'h matez vihan, na c'hwi lojefe?
Me 'zo martolod yaouank 'tistreiñ eus an arme".

eigen (directe) vertaling
M'n eerste huwelijksnacht werd ik opgeroepen
Om de Koning te dienen. Het is verplicht.
Om de Koning te dienen moet men gehoorzamen
Maar mijn lieve Fransisa zal huilend thuisblijven.
"Kom op, kom op Fransoisig, kom op, huil niet,
Binnen twee of drie jaar ben ik weer terug om je te zien!"

Voorbij gingen de twee en drie jaar, en de vierde ook,
(maar) Geen een jonge matroos kwam terug.
Het meisje was jong en vond het lang duren
En dacht erover na om opnieuw te trouwen.(letterlijk: het was gezet in haar gedachte te trouwen weer)
En toen het (nieuwe!) paar aan het banket zat,
kwam er een matroos (naar voren) die vroeg of hij kon blijven slapen:
"Gegroet jongedame, wilt u me laten overnachten?
Ik ben een jonge matroos, teruggekomen uit het leger".




En toch... Vergeet alle doedelzakken en andere folklore... DIT is de basis... (live optreden van Annie Ebrel (haar partner ken ik niet), een van de nog levende groten



En zo "hoort" het écht! :) Live uitvoering op straat!



Traditioneel in een modern jasje



En tot slot goed nieuws: Frankrijk erkent eindelijk de regionale talen!