Apocaflopto

Matige achtervolgingsscène van twee lange uren

Je hebt er bijna een jaar lang naar uitgekeken, je zit eindelijk in de bioscoop, bij de première nog wel en dan…

Dan is het begin nog redelijk, behalve dat er idioot veel bos is en die mensen in dat dorpje heel geïsoleerd lijken te leven, nauwelijks bekent met anderen. Maar goed, indianen blijken ook te kunnen lachen en grappen te kunnen uithalen. Gelukkig, want de stoïcijnse krijger die in de verte naar ik-weet-niet-wat staat te kijken, is al zo vaak afgebeeld. Dan begint het echter. Mensen uit een grote stad vallen het pittoreske dorpje aan. Waarom is onduidelijk maar het is het letterlijke startschot voor twee uur achter elkaar heen en weer lopen tussen het dorp en die naamloze stad. Ongelofelijk saai.

Apocalypto is als volgt samen te vatten:
Mensen in dorp worden aangevallen door mensen uit stad. Men loopt kilometers naar die stad om bovenop de tempel de gevangenen te offeren. De hoofdpersoon weet aan de dood te ontkomen en loopt/rent, achtervolgd door gefrustreerde stadsmensen, terug naar het dorp waar hij toevallig net op tijd is om zijn vrouw en kind te redden. Einde.

Dat er historisch gezien geen moer van klopte was me al duidelijk geworden door het lezen van de vele recensies maar dat de film zélf ook zo slecht was had ik niet verwacht. Het verhaal is absoluut nietszeggend, volkomen inhoudsloos en de anders altijd zo spannende Amerikaanse technische snufjes totaal afwezig. Bovendien lijkt het er verdacht veel op dat de Spanjaarden niet vanuit de Atlantische maar vanuit de Pacifische Oceaan komen.

Geen idee hoe groot het succes is in de Verenigde Staten maar ik denk niet dat het in Europa veel zoden aan de dijk zal zetten omdat het – in tegenstelling tot Gibsons andere “meesterwerk” ‘The Passion of the Christ’ – gaat over iets dat niet erg dicht bij veel Europeanen staat. Ik geloof niet dat er zoveel mensen zullen zijn die na het zien van deze film meteen een reisje zullen gaan boeken naar Mexico omdat ze gefascineerd zijn geraakt door de Maya’s. Dat komt ook omdat Gibson totaal de kans voorbij laat gaan om de Mayacultuur echt te laten zien. Wat de bioscoopbezoeker ziet is een redelijk gewoon dorpje in een onmenselijk groot oerwoud en een ontzettend chaotische stad die nog half in de steigers staat. That’s it.

De bedoeling van Mel is dan ook volslagen onduidelijk. Er is gespeculeerd dat het zou spelen aan het eind van het zogenaamde Klassiek (rond 900 na Christus) toen veel Mayasteden werden verlaten, maar eigenlijk wordt dat uit niets duidelijk. Aangezien op het einde van de film de Spanjaarden verschijnen, zou het namelijk logischer zijn te veronderstellen dat het speelt rond 1500. Probleem daarmee is weer dat, als dat zo is, het centrale thema van de film – een gemeenschap gaat niet ten onder als dat niet van binnenuit gebeurd – helemáál nergens op slaat. Kortom: waar gaat deze film überhaupt eigenlijk over???

Tot slot de vraag of het nou extreem bloederig was. Mijn antwoord is ‘nee’. Hoewel een grote Mayastad nooit een armzalig klein dorpje zou binnenvallen om gevangen te maken voor mensenoffers (eenvoudige boeren – jagers in dit geval! – waren gewoonweg niet waardevol genoeg voor de goden) en de offerpraktijken zoals afgebeeld niet Maya zijn maar Azteeks, is dat eigenlijk het enige geweld. Bij de overval op het dorp worden bovendien ook nog eens de kinderen keurig gespaard zodat die weer een geheel nieuwe gemeenschap op kunnen gaan bouwen (letterlijke belofte van het oudste aanwezige meisje). Als Gibson echt lekker veel geweld en bloed had willen zien, had hij ook kunnen kiezen voor een veel spannender (en historisch juister) tafereel, namelijk een oorlog tussen twee of meerdere steden. Ook daar had hij zich uit kunnen leven op mensenoffers (die nou juist NIET aan Kukulkan gebracht zouden moeten worden) en bovendien met veel meer glitter en pracht en praal… Dan waren wellicht ook de culturele aspecten veel meer aan bod gekomen (bijvoorbeeld het balspel, het schrift en de wiskunde om maar wat te noemen).

Al met al: geen twee sterren (zoals gegeven bij nu.nl) maar helemaal geen. Zelfs niet voor het feit dat ze een Mayataal gebruiken… de verkeerde…