Paaseiland en het Westerse schuldgevoel over klimaatverandering: wij zijn heus niet de alleen!!!!

Geachte heren Teule en Van der Ham,

Bedankt voor uw eerdere reactie (van meneer Teule) op mijn mail over Paaseiland. Afgelopen zaterdag (21 april) stond er een artikel in de NRC waarin u kunt lezen wat de meeste specialisten over de zogenaamde Val van Paaseiland denken. Namelijk dat die voor de komst van de Europeanen nooit heeft plaatsgevonden. En al helemaal niet door de overexploitatie van de inheemse bewoners. Daar is immers gewoon geen enkel bewijs voor. Bovendien kwam het onderwerp vanochtend (dinsdag) bij het radioprogramma De Ochtenden ter sprake
(zie: http://www.ochtenden.nl/afleveringen/33075376/ (http://www.ochtenden.nl/afleveringen/33075376/).

Een stuk dat dieper ingaat op deze zogenaamde Val en ook op de onjuistheid van Jared Diamond (in zijn boek Collapse) is te vinden op de volgende website: http://www.staff.livjm.ac.uk/spsbpeis/EE%2016-34_Peiser.pdf

Het verhaal van Hunt zelf is ook te vinden op: http://www.anthropology.hawaii.edu/projects/rapanui/hunt_2006.pdf

Verder wil ik graag inhoudelijk reageren op uw mail. U schrijft o.a.: "Ten tweede vind ik dat je inhoudelijk maar ten dele gelijk hebt: de rechten van inheemse volkeren zijn met www.paaseiland.nu niet met voeten getreden". En verder dat u de "negatieve bijklank" van het stukje op de website niet hoort.

Ten eerste heb ik niet geschreven dat de rechten van inheemse volkeren door het website met voeten worden getreden. Ik heb er enkel op gewezen dat het zinloos is om aan de hand van een fout voorbeeld het huidige milieuprobleem aan te kaarten. Het is zonder meer duidelijk dat er nu een milieuprobleem is. Zelfs bij de VVD en in de regering Bush zijn ze daar inmiddels achter. Maar om daar de Paaseilanders bij te halen (net als Diamond doet) in bewoordingen als "Is het Paaseiland ons voorland?" en "Gaat het met de wereld de zelfde kant op als met het paaseiland. Als we niet uitkijken wel, ja" is in mijn ogen gewoon totaal misplaatst.

Ten tweede de negatieve bijklank. Ik zal nog een aantal zinnen uit dit kleine stukje op de website citeren:

Hij trof een kale vlakte met wat inboorlingen.

Hoe konden deze eenvoudige inboorlingen zulke grote stenen beelden vervaardigd hebben, en hebben verplaatst?

Uit alles bleek dat op het eiland ooit een belangrijke beschaving was geweest. Maar waar was die dan gebleven?

het verval van het Paaseiland

Over het woord inboorlingen heb ik het al gehad. Hoewel ik er persoonlijk niet mee zit, ken ik heel wat inheemse mensen die alleen om dit woord al een rechtszaak tegen u zouden willen aanspannen.

Bovendien staat er even verder dat deze "inboorlingen" ook nog eens "eenvoudig" waren. Ik neem aan dat u bedoeld dat Roggeveen deze mensen eenvoudig vond en u niet. Maar eerlijk gezegd blijkt dat nergens uit.

Dan die beschaving. In uw antwoord heeft u het zelf over uw "bescheiden kennis". Dat was dan ook precies een van de redenen voor het schrijven van mijn eerste mail. Om die kennis enigszins te vergroten. Er is geen enkel bewijs voor een bevolkingsdaling van 75% in een eeuw, noch van ontbossing op grote schaal of uitputting van het land. In tegendeel, Roggeveen zélf schrijft dat de mensen er over het algemeen gezond uitzien en dat een flink aantal gewassen verbouwen zoals taro & zoete aardappel. Dat zou raar zijn als de grond uitgeput zou zijn. De beschaving die de beelden had neergezet (beelden werden pas ná de komt van Roggeveen op de grond gegooid) was dus nog steeds op het eiland aanwezig. Geen verval dus. Kortom: er kan helemaal niet gezegd worden, dat die beschaving minder was in 1722 dan enkele eeuwen daarvoor.

Tot slot schrijft u nog iets interessants. Namelijk: "Kwalitatief is zo een beschaving niet minder belangrijk, maar dat is hier ook niet het punt." Inderdaad. Kwalitatief is zo een beschaving niet minder belangrijk. Maar dat is nou juist wél het punt. Want uit het verhaal komt een vrij dom volk naar voren dat niet doorheeft dat ze zichzelf aan het vernietigen is. Een volk bovendien dat blijkbaar wel duizenden kilometers naar Paaseiland kan varen, maar niet op het idee zou komen om (als de uitputting van de natuurlijke bronnen burgeroorlogen en kannibalisme zou hebben veroorzaakt) er ook weer wég te varen. Het punt is dat je Paaseiland (en de invloed van de mens daar) gewoon niet kunt vergelijken met de gehele wereld. Helemaal niet met de geïndustrialiseerde wereld van nu. De Paaseilanders hadden immers geen fabrieken, exploiteerden geen olie en kapten dus hun bossen ook niet massaal om.

Met vriendelijke groeten,

Lennert van Oorschot
drs. Talen en Culturen Indiaans Amerika, http://lenschot.blogspot.com/ & medewerker Nederlands Centrum voor Inheemse Volkeren, http://www.nciv.net/