Naar aanleiding van gisteren (ik hoorde dat het college nog steeds wordt gegeven op de universiteit van Amsterdam), zal ik 't kaartje maar op de blog zetten.
Dit kaartje is trouwens niet het beste maar de tendens wordt wel duidelijk. Wat er letterlijk gezegd wordt op de univ. (en door man met baard, Jared Diamond) is dat er tussen West-Europa en China minder verschillen in klimaat zijn, dan tussen de twee grote cultuurcentra in Amerika (Mexico en Peru). Dat zou een van de redenen zijn waarom de uitwisseling van ideeën en technieken in de 'Oude Wereld' gemakkelijker was dan in de 'Nieuwe Wereld'. Dat er minder klimaat verschillen zouden zijn, zou komen door de oost-west as van Eurazië in tegenstelling tot de noord-zuid as in Amerika (en Afrika). Eerst iets over die assen: de noord-zuid as van Eurazië (van Siberië tot Maleisië) is niet zo erg veel korter dan de oost-west as. Verder is de langste oost-west as ter wereld niet die tussen China en Spanje maar die tussen Noorwegen en Canada (via Rusland). Dat klopt dus al niet. Maar kijken we nu naar de klimaten...
Nemen we eerst Eurazië. Start in Peking en trek een lijn naar Parijs in het westen. Je 'reist' door de kleuren blauw, licht oranje, donkerder oranje, licht paars en licht groen.
Blauw en paars zijn de landklimaten (over het algemeen een koele zomer en een koude winter), de kleuren oranje (behalve donker oranje) geven de droge klimaten aan (licht = steppe en donkerder = woestijn). Lichtgroen is het gematigde klimaat. Deze verschillende klimaten hebben allemaal een letter zoals te zien op het kaartje. A = tropisch (altijd warm en vochtig), B = droog (woestijn of steppe), C = gematigd (zoals in west Europa en oost VS), D = landklimaat (zoals in Canada en Siberië, koele zomers en koude winters), E = pool en toendra (altijd koud), H = berg (in de gematigde streken koud maar in de tropen gematigd). De kleine lettertjes ernaast zijn kleine verschillen (a = warme zomer, b = koelere zomer, f = regen hele jaar, w = droog in winter, etc...). We zien dus dat van China naar West-Europa men van een landklimaat of gematigd klimaat (kaartje klopt niet helemaal) via een steppeklimaat/woestijnklimaat, door een landklimaat naar een gematigd klimaat moet.
Nu Amerika:
In Mexico zijn grofweg twee soorten klimaten. Droog in het noorden en tropisch langs de kusten en in het zuiden. Die tropische klimaten lopen helemaal door tot aan Ecuador aan de westkust van Zuid-Amerika en Brazilië. Aangezien Ecuador als het Andesgebied is (donker oranje lijn in Zuid-Amerika), betekent dit dat men helemaal geen verschillen in klimaat aantreft tussen Mexico en de Andes! Sterker nog: stel ik wil van noord-Canada naar Vuurland lopen (meest zuidelijke deel van Zuid-Amerika). Je begint in paars (landklimaat, D), gaat dan via de steppen (B, praries) in Zuid-Canada tot centraal Mexico waar je bij de tropen (A) komt, dat volg je tot Colombia in het noorden van Zuid-Amerika en daar beklim je de Andes (H & gematigd want in de tropen) die je vervolgens helemaal afloopt tot aan Vuurland.
Ergo: Je komt slechts 4 verschillende klimaten tegen, zonder je in erg vreemde bochten te hoeven wringen om nét even dat dunne streepje zelfde klimaat mee te pakken. Bijkomend voordeel is het landschap. Er liggen geen bergketens die je over moet (de Andes beklim je enkel!) en geen woestijnen op de weg. Het stuk door de tropen is geheel langs de kust dus van de honger hoef je niet om te komen (zowel door de aanwezigheid van vis als de rijkdom van de Amerikaanse oerwouden) .
Nemen we nu Eurazië: daar liggen twee bijzonder grote natuurlijke obstakels tussen China en Europa: de Himalaya en de Gobiwoestijn. Die kan je wel omzeilen maar dat kost bijzonder veel extra tijd en in de meeste gevallen ook nog eens 'extra' klimaten. De meest directe weg (die ook de zijderoute nam) was dus tóch over de Himalaya heen en passeert vier verschillende klimaten (net als in Amerika dus).
Ergo 2: er is geen verschil. Amerika is zelfs makkelijker qua natuurlijke obstakels.
Daar komen twee dingen bij:
-de afstanden zijn in Amerika veel kleiner zoadat je minder hoeft te reizen
-er is zee in Amerika! Bedenk dat de Europeanen helemaal om Afrika heen moesten varen om naar China, Indonesië en India te komen. De landroute was dus veel korter nog (en die is al zoveel langer en moeilijker dan in Amerika)... In Amerika stap je in Mexico op de boot en vaart gewoon langs de kust van hetzij de Pacific in het westen, hetzij de golf van Mexico (& Caribische zee) in het oosten. Binnen no-time ben je waar je wezen moet. En kijk... Laat dát nou ook precies een route zijn die bijzonder veel gebruikt werd. En een route (via de Pacific) maar mijn aankomende onderzoek over zal gaan!!!
Zo. Heeft iemand tóch nog bedenkingen?
Dat snap ik dan eigenlijk niet. De feiten spreken voor zich. Bovendien, bedenk wel dat die zogenaamde makkelijke (zijde)route tussen China en Europa helemaal niet voor China-Europa werd gebruikt maar voornamelijk voor India-China (boeddhisme, o.a.). De route is door Chinezen opengelegd (Han dynastie: 200BC-220AD) en de enige keren dat Europeanen er over gingen was tijdens het Romeinse rijk (linnen kwam uit Europa en verder noppes) en ongeveer ruim 1000 jaar later toen de Mongolen het gehele gebied veroverden zodat er een PAX-Mongolica was en iedereen min of meer veilig de tocht kon maken tussen Europa en China. Iets dat trouwens nog niet veel gebeurde vanuit Europa (Marco Polo is nooit in China geweest b.v.) en ook bijzonder weinig vanuit China (er viel niks te halen in Europa voor de Chinezen.oost-Aziaten). Hét handelscentrum tussen 1 en 1500 lag namelijk helemaal niet tussen Europa en China, maar was de Indische Oceaan tussen Afrika, Arabië, India, Indonesië (en China, Korea, Japan). Het is niet voor niets dat de Portugezen (en later de Hollanders, Engelsen etc...) die kant op gingen.... Dáár lag het economische hart van de 'Oude Wereld' en Europa was slechts een verre buitenpost daarvan....
Hoe komt het dan toch dat Europa nu de macht in handen heeft?
Mijn antwoord blijft simpel: door de rekenfout van Columbus en zijn per ongeluk aankomen in Amerika waar bijna iedereen in 150 jaar dood ging zodat de rijkdommen van dit land openlagen voor de Europeanen en niet voor de Afrikanen of Aziaten. Pure toeval dus.
Het heeft niets te maken met assen, klimaten, staatsstructuren of wat dan ook. Het heeft te maken met een rekenfout en met bacillen.
I have spoken ;)
haha
Len.
Nemen we eerst Eurazië. Start in Peking en trek een lijn naar Parijs in het westen. Je 'reist' door de kleuren blauw, licht oranje, donkerder oranje, licht paars en licht groen.
Blauw en paars zijn de landklimaten (over het algemeen een koele zomer en een koude winter), de kleuren oranje (behalve donker oranje) geven de droge klimaten aan (licht = steppe en donkerder = woestijn). Lichtgroen is het gematigde klimaat. Deze verschillende klimaten hebben allemaal een letter zoals te zien op het kaartje. A = tropisch (altijd warm en vochtig), B = droog (woestijn of steppe), C = gematigd (zoals in west Europa en oost VS), D = landklimaat (zoals in Canada en Siberië, koele zomers en koude winters), E = pool en toendra (altijd koud), H = berg (in de gematigde streken koud maar in de tropen gematigd). De kleine lettertjes ernaast zijn kleine verschillen (a = warme zomer, b = koelere zomer, f = regen hele jaar, w = droog in winter, etc...). We zien dus dat van China naar West-Europa men van een landklimaat of gematigd klimaat (kaartje klopt niet helemaal) via een steppeklimaat/woestijnklimaat, door een landklimaat naar een gematigd klimaat moet.
Nu Amerika:
In Mexico zijn grofweg twee soorten klimaten. Droog in het noorden en tropisch langs de kusten en in het zuiden. Die tropische klimaten lopen helemaal door tot aan Ecuador aan de westkust van Zuid-Amerika en Brazilië. Aangezien Ecuador als het Andesgebied is (donker oranje lijn in Zuid-Amerika), betekent dit dat men helemaal geen verschillen in klimaat aantreft tussen Mexico en de Andes! Sterker nog: stel ik wil van noord-Canada naar Vuurland lopen (meest zuidelijke deel van Zuid-Amerika). Je begint in paars (landklimaat, D), gaat dan via de steppen (B, praries) in Zuid-Canada tot centraal Mexico waar je bij de tropen (A) komt, dat volg je tot Colombia in het noorden van Zuid-Amerika en daar beklim je de Andes (H & gematigd want in de tropen) die je vervolgens helemaal afloopt tot aan Vuurland.
Ergo: Je komt slechts 4 verschillende klimaten tegen, zonder je in erg vreemde bochten te hoeven wringen om nét even dat dunne streepje zelfde klimaat mee te pakken. Bijkomend voordeel is het landschap. Er liggen geen bergketens die je over moet (de Andes beklim je enkel!) en geen woestijnen op de weg. Het stuk door de tropen is geheel langs de kust dus van de honger hoef je niet om te komen (zowel door de aanwezigheid van vis als de rijkdom van de Amerikaanse oerwouden) .
Nemen we nu Eurazië: daar liggen twee bijzonder grote natuurlijke obstakels tussen China en Europa: de Himalaya en de Gobiwoestijn. Die kan je wel omzeilen maar dat kost bijzonder veel extra tijd en in de meeste gevallen ook nog eens 'extra' klimaten. De meest directe weg (die ook de zijderoute nam) was dus tóch over de Himalaya heen en passeert vier verschillende klimaten (net als in Amerika dus).
Ergo 2: er is geen verschil. Amerika is zelfs makkelijker qua natuurlijke obstakels.
Daar komen twee dingen bij:
-de afstanden zijn in Amerika veel kleiner zoadat je minder hoeft te reizen
-er is zee in Amerika! Bedenk dat de Europeanen helemaal om Afrika heen moesten varen om naar China, Indonesië en India te komen. De landroute was dus veel korter nog (en die is al zoveel langer en moeilijker dan in Amerika)... In Amerika stap je in Mexico op de boot en vaart gewoon langs de kust van hetzij de Pacific in het westen, hetzij de golf van Mexico (& Caribische zee) in het oosten. Binnen no-time ben je waar je wezen moet. En kijk... Laat dát nou ook precies een route zijn die bijzonder veel gebruikt werd. En een route (via de Pacific) maar mijn aankomende onderzoek over zal gaan!!!
Zo. Heeft iemand tóch nog bedenkingen?
Dat snap ik dan eigenlijk niet. De feiten spreken voor zich. Bovendien, bedenk wel dat die zogenaamde makkelijke (zijde)route tussen China en Europa helemaal niet voor China-Europa werd gebruikt maar voornamelijk voor India-China (boeddhisme, o.a.). De route is door Chinezen opengelegd (Han dynastie: 200BC-220AD) en de enige keren dat Europeanen er over gingen was tijdens het Romeinse rijk (linnen kwam uit Europa en verder noppes) en ongeveer ruim 1000 jaar later toen de Mongolen het gehele gebied veroverden zodat er een PAX-Mongolica was en iedereen min of meer veilig de tocht kon maken tussen Europa en China. Iets dat trouwens nog niet veel gebeurde vanuit Europa (Marco Polo is nooit in China geweest b.v.) en ook bijzonder weinig vanuit China (er viel niks te halen in Europa voor de Chinezen.oost-Aziaten). Hét handelscentrum tussen 1 en 1500 lag namelijk helemaal niet tussen Europa en China, maar was de Indische Oceaan tussen Afrika, Arabië, India, Indonesië (en China, Korea, Japan). Het is niet voor niets dat de Portugezen (en later de Hollanders, Engelsen etc...) die kant op gingen.... Dáár lag het economische hart van de 'Oude Wereld' en Europa was slechts een verre buitenpost daarvan....
Hoe komt het dan toch dat Europa nu de macht in handen heeft?
Mijn antwoord blijft simpel: door de rekenfout van Columbus en zijn per ongeluk aankomen in Amerika waar bijna iedereen in 150 jaar dood ging zodat de rijkdommen van dit land openlagen voor de Europeanen en niet voor de Afrikanen of Aziaten. Pure toeval dus.
Het heeft niets te maken met assen, klimaten, staatsstructuren of wat dan ook. Het heeft te maken met een rekenfout en met bacillen.
I have spoken ;)
haha
Len.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten